Η Ελληνική τρικυμία στα λιμάνια τού ξένου βιβλίου

Αθήνα - Η Αλήθεια
Αναζητώντας τον Μάνο
Λίγο Πριν Σκάσει η Φούσκα

Αν και μόλις στην τέταρτη εβδομάδα κυκλοφορίας της, η έκδοση “Athens - The Truth” («Αθήνα - Η Αλήθεια», ISBN-9780955209031), του David Cade, φαίνεται πως ήδη προκαλεί αίσθηση στα ξένα ΜΜΕ.

Με γερή θητεία στον χώρο τού βιβλίου, πρώην εκδότης στην τεράστια αγορά τής Νέας Ζηλανδίας, αλλά και μέλος των κριτικών επιτροπών για τα Βραβεία “Commonwealth Writers Prize” και “Montana New Zealand Book Awards”, ο Graham Beattie δημιούργησε το καθιερωμένο πια “Beattie’s Book Blog”. Εκεί επισημαίνει τα διαβάσματα που τον εντυπωσιάζουν (ή όχι), εκκινεί και φιλοξενεί συνομιλίες σχετικά με τη διεθνή σκηνή τού αγγλόγλωσσου βιβλίου.

Το εν λόγω βιβλίο, που σαφώς μας αφορά, φέρει τον χαρακτηριστικό υπότιτλο “Searching for Mános Just Before the Bubble Burst”, «Αναζητώντας τον Μάνο Λίγο Πριν Σκάσει η Φούσκα», ο οποίος, μάλιστα, εμφανίζεται και στα ελληνικά (όπως και ο κύριος τίτλος), παρότι η έκδοση είναι στα αγγλικά.

Τι σημειώνει, λοιπόν, ο Beattie:

«Απολαμβάνω τόσο πολύ αυτή την εντελώς πρόσφατη έκδοση του συγγραφέα - ταξιδευτή - γλωσσολόγου David Cade, κάποτε ‘Kiwi’ (Νεοζηλανδού) και νυν εδραιωμένου στη Μεγάλη Βρετανία! Με καθήλωσε αμέσως η εικοσασέλιδη Εισαγωγή του, όπου εξηγεί τη ζωηρή έλξη του προς οτιδήποτε Ελληνικό και όπου προσφέρει στους αναγνώστες μια περιεκτική, φιλελεύθερη, επίκαιρη και διασκεδαστική άποψη της πρωτεύουσας της σύγχρονης Ελλάδας.

»Ο συγγραφέας είχε την ευγένεια να μου επιτρέψει να αναπαραγάγω τις πέντε πρώτες παραγράφους τής Εισαγωγής του, που θα σας δώσουν, ελπίζω, μια καλή αίσθηση του βιβλίου, το οποίο αποτελεί “τόσο ένα καθηλωτικό ανάγνωσμα για όσους ταξιδεύουν από την πολυθρόνα τους, όσο και μια πλούσια εναλλακτική έναντι του κλασσικού ‘ταξιδιωτικού οδηγού’.”
[Ακολουθούν αποσπάσματα του βιβλίου].»

Αθήνα, Ελλάδα: παρελθόν και παρόν, μνημεία και τοπία, μυρωδιές και γεύσεις. Σκέψεις, φόβοι και ελπίδες για το μέλλον. Παράδοση και καινοτομία, ιστορία και γλώσσα, αμφιλεγόμενες ερμηνείες. Καταναλωτισμός, αλλοτρίωση, φιλοξενία. Θέατρο, μαρτυρίες ανθρώπων, απολαύσεις και απογοητεύσεις. Και, πριν και μετά και πάνω απ’ όλα, γνήσια ελληνική μουσική, θρεμμένη από την πατρίδα μας και παράλληλα τροφός για ανθρώπους και οράματα μέσα και έξω από αυτήν. Εκείνη, άλλωστε, είναι που ως άλλη Σειρήνα τράβηξε κοντά μας και τον David Cade, συγγραφέα τού “Athens - The Truth”. Πόσο ακριβής είναι η πολύπτυχη ελληνική εικόνα που παρουσιάζει; Πόσο μας καταλαβαίνουν οι «συμπολίτες» μας της Ενωμένης Ευρώπης; Πόσο καταλαβαίνουμε εμείς τους εαυτούς μας;

Βάση για άφθονο προβληματισμό, σε εξαίρετη αγγλική γλώσσα, ίσως θα ήταν χρήσιμο να μεταφραστεί η έκδοση αυτή στα ελληνικά, ώστε να διαπιστώσουν περισσότεροι από εμάς πόσο συμφωνούν και πόσο διαφωνούν μαζί της. Περισσότερες πληροφορίες στο Tales of Orpheus και σε μεγάλα ηλεκτρονικά βιβλιοπωλεία, όπως το Amazon UK kai CD-Shop Greece.


Άνοιγμα σκέψεις, της Εισαγωγής.

Το ταξίδι μου για την Αθήνα ξεκίνησε πριν από 50 χρόνια, στο νησί Βίτι Λέβου των Φίτζι, στο Νότιο Ειρηνικό. Μοσχοβολούσε το πρωί εκείνο το φραντζιπάνι, με τα απαλά γαλατένια ανθάκια και τη χτυπητή κίτρινη πινελιά στο κέντρο, ένα από τα πιο ευωδιαστά λουλούδια στον πλανήτη. Με το μεθυστικό του άρωμα να με τυλίγει, κάθισα κάτω από τα μεγάλα αψιδωτά φύλλα μιας μπανανιάς κρατώντας τρυφερά στα χέρια μου σαν πολύτιμο θησαυρό ένα ολοκαίνουριο τρανζίστορ. Παρά το δυνατό ήλιο και την έντονη τροπική ζέστη, θυμάμαι ακόμα πώς λαμποκοπούσαν τα άλικα πέταλα των ιβίσκων που με περιέβαλλαν από παντού εκείνη την προχωρημένη ώρα του πρωινού, το ίδιο ζωηρά κι αστραφτερά όπως όταν είχα πρωτοσηκωθεί τα χαράματα, πλημμυρισμένος από τη χαρά και την έξαψη της προσμονής. Τώρα όμως, τρεις-τέσσερις ώρες αργότερα, γυρίζοντας αργά κι απολαυστικά τη βελόνα μπρος και πίσω, σ’ εκείνο τον παράδεισο του Νότιου Ειρηνικού, ρουφούσα με λαχτάρα πληθωρικά, πρωτόγνωρα ακούσματα, ήχους ολότελα άγνωστους, εξωτικούς, σαγηνευτικούς και μαγικούς.

Εκείνο το πρωί του 1962 είχα κλείσει τα οχτώ και το μεγάλο βαρύ ραδιοφωνάκι στα γόνατά μου, μεγέθους περίπου σελίδας Α4, ήταν το μοναδικό μα ανεκτίμητο δώρο των γενεθλίων μου. Οι γονείς μου, που είχαν εγκαταλείψει τη μουντή και βροχερή Βρετανία μετά την τραυματική εμπειρία του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ήταν εκστασιασμένοι που ζούσαν στα Φίτζι, έτσι είχαν σπεύσει στα καταστήματα αφορολόγητων ειδών της Σούβα αποφασισμένοι να μου πάρουν για τα γενέθλιά μου κάτι ξεχωριστό, χωρίς να λογαριάσουν τα έξοδα. Και να που τώρα το είχα μπροστά μου: ήταν ένα πανάκριβο, αστραφτερό τρανζίστορ “Made in Japan”, με πολύπλοκες ζώνες συχνοτήτων, ασημένια κουμπιά, ευαίσθητες βελόνες και μια κεραία που, όταν άνοιγε, έμοιαζε με μακρύ μεταλλικό καλάμι ψαρέματος. Και φυσικά, για προστασία, το απόκτημά μου διέθετε μια ανθεκτική γυαλιστερή θήκη σε βαθύ καφέ χρώμα, που ανάδινε ακόμα τη χαρακτηριστική πλούσια μυρωδιά του δέρματος! Εκείνο το πρωί το καινούριο μου τρανζίστορ μού φαινόταν ότι ήταν το πιο θαυμαστό πράγμα στον κόσμο ολόκληρο. Ο λόγος όμως ήταν κυρίως επειδή η μουσική που ξεχυνόταν από μέσα του ήταν κάτι που δεν είχα ξανακούσει ποτέ ως τότε: η παράξενη μουσική της Ανατολής. Στα Φίτζι υπήρχε, και υπάρχει ακόμα, πολυπληθής ινδικός πληθυσμός, έτσι όποια είδη μουσικής κι αν έπαιζαν τα ραδιοφωνικά προγράμματα εκείνη την εποχή, καρνατική , χίντι ή τα εξαιρετικά δημοφιλή τραγούδια του ινδικού λαϊκού κινηματογράφου, τα έβρισκα όλα απίστευτα θελκτικά. Γιατί όμως άραγε η μουσική αυτή συντάραξε τόσο βαθιά ένα οχτάχρονο παιδί όπως εμένα, σαν να με χτύπησε αστεροειδής από το διάστημα, γιατί με μάγεψε τόσο, ενώ οι γονείς μου και οι φίλοι τους, όπως και τα λιγοστά υπόλοιπα λευκά αγόρια της τάξης μου, είτε την ειρωνεύονταν με κρυφά γελάκια είτε την έβρισκαν παντελώς αδιάφορη; Δεν έχω την παραμικρή ιδέα.

Μερικά χρόνια αργότερα, εγκατασταθήκαμε στο Κράιστσερτς της Νέας Ζηλανδίας και την πρώτη μου χρονιά σε ένα γυμνάσιο αρρένων εγκαινιάστηκε μια νέα πτέρυγα σχολικών εργαστηρίων, σωστό αρχιτεκτονικό κόσμημα. Οι επενδύσεις και τα πατώματα στους διαδρόμους, τα εργαστήρια και τις αίθουσες σεμιναρίων ήταν από φρέσκο νεοζηλανδέζικο ξύλο με αψύ άρωμα. Το ξύλο αυτό, ωστόσο, μύριζε πιο γλυκά και έντονα στο μικρό αμφιθέατρο του κτιρίου, που, αντίθετα με όλους τους άλλους χώρους, δεν είχε καθόλου παράθυρα και ήταν σκοτεινό. Η αίθουσα αυτή, με το μεγάλο υπερυψωμένο πάγκο για τα πειράματα, με τις ψηλές βρύσες και τους χωστούς νεροχύτες, ακριβώς μπροστά από το μαυροπίνακα, ήταν ειδικά σχεδιασμένη για μεγαλεπήβολες επιδείξεις στα μαθήματα της φυσικής, της χημείας και της βιολογίας. Ένα απόγευμα όμως, μετά το μεσημεριανό, πάνω που όλοι περιμέναμε ότι θα ξαναγυρίζαμε στην τάξη για μία ακόμα βαρετή ώρα μαθηματικών ή κάτι παρόμοιο, ο καθηγητής μας ανακοίνωσε ότι μας επιφύλασσε μια ευχάριστη έκπληξη: μια προβολή ταινίας στο ωραίο μας καινούριο αμφιθέατρο! Μπήκαμε αμέσως στη σειρά, ο ένας πίσω από τον άλλο, και κατευθυνθήκαμε ενθουσιασμένοι προς το συγκρότημα των εργαστηρίων και τη μικρή του «κινηματογραφική αίθουσα» με την απότομη κλίση. Η μηχανή προβολής που ήταν στημένη πίσω μας άρχισε να παίζει με ένα ρυθμικό κροτάλισμα καθώς γύριζαν οι μπομπίνες, τα φώτα έσβησαν και ξαφνικά, μες στο σκοτάδι, ξεπήδησε πάνω στην οθόνη – σ’ εκείνο το μικροσκοπικό χώρο, σ’ ένα μικρό σχολείο στους Αντίποδες – ένα εκτυφλωτικό φως, το ζωηρό φως του ήλιου κάποιας άγνωστης, απίστευτης και πολύ μακρινής χώρας που ξεπερνούσε κάθε φαντασία μας. Μέσα από τις λουσμένες στο φως εικόνες του αλαργινού εκείνου τόπου που ξετυλίγονταν μπροστά στα παιδικά μας μάτια, βλέπαμε άφωνοι να προβάλλουν αρχαίες πέτρες, μαρμάρινα μνημεία και πυκνοχτισμένες τσιμεντένιες πολυκατοικίες που δεν υπήρχαν πουθενά στη δική μας χώρα. Είδαμε ανθρώπους με στιλάτα καλοκαιρινά ρούχα και σκούρα γυαλιά να περνοδιαβαίνουν σε συνωστισμένους δρόμους δείχνοντας εξεζητημένα κομψοί. Και θυμάμαι ακόμα τα τρένα, τα τραμ και τα τρόλεϊ. Το μέρος εκείνο ήταν προφανώς η Αθήνα, μια μεγάλη και ακμάζουσα μητρόπολη για την οποία κανένας από μας, τους Νεοζηλανδούς πιτσιρικάδες, δεν ήξερε τίποτα, εκτός φυσικά από το ότι κάποτε ήταν μια πολύ σημαντική πόλη της αρχαίας Ελλάδας.


"Athens - The Truth" on "Beatties Book Blog".

"Athens - The Truth" on Facebook.

"Athens - The Truth" on Twitter.

  Contact David Cade.